Οκτώβριος 2021: Ροδιά, Punica Granatum - Εικόνα

Κάνοντας τη φθινοπωρινή μας βόλτα στα Δυτικά μονοπάτια του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος το βλέμμα μας θα συναντήσει τις καρποφορούμενες ροδιές.

Η ροδιά αποτελεί ένα φυλλοβόλο οπωροφόρο δέντρο που ανήκει στην οικογένεια των Lythraceae στο γένος Punica. Κατάγεται από την κεντρική Ασία και διαδόθηκε στην Ευρώπη και τις Μεσογειακές χώρες κατά το 16ο αιώνα. Κατά την ανθοφορία του αποκτά χαρακτηριστικά πορτοκαλοκόκκινα άνθη ενώ ο καρπός του συμβολίζει την γονιμότητα και συνδέεται με την καλοτυχία.

Το φυτό αυτό έχει σχετικά γρήγορη ανάπτυξη φτάνοντας σε ύψος μέχρι και τα 7 μ. Το δένδρο σχηματίζει πυκνή κόμη ενώ τα φύλλα της είναι αντίθετα, λογχοειδή, λεία και έχουν έντονο πράσινο χρώμα. Οι βλαστοί φέρουν μέτριου μεγέθους αγκάθια. Τα άνθη είναι μεγάλα κόκκινου-πορτοκαλί χρώματος με κίτρινους ανθήρες, ενώ υπάρχουν και ποικιλίες με λευκά άνθη και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τα μακρόστυλα και τα βραχύστυλα. Eίναι αυτογόνιμο φυτό και η επικονίαση των ανθέων, στο μεγαλύτερο ποσοστό, γίνεται με τα έντομα. 

Η ροδιά παρουσιάζει μεγάλο εύρος ανθοφορίας και η άνθιση της ξεκινάει από τον Μάιο έως και τον Αύγουστο, ενώ καρποφορεί το φθινόπωρο. Το σχήμα του καρπού είναι σχεδόν σφαιρικό, ενώ το χρώμα του κατά την ωρίμανση είναι έντονο κόκκινο και εσωτερικά περιέχει μεγάλο αριθμό σπόρων.

Στον καρπό της ροδιάς υπάρχουν αρκετές αντιοξειδωτικές ουσίες με τις πιο σημαντικές να είναι τα φλαβονοειδή (κυρίως οι ανθοκυανίνες), οι τανίνες και το ελαγικό οξύ. Οι τανίνες είναι αυτές που δίνουν μια πικρή-στυφή γεύση στο χυμό του ροδιού, ενώ οι ανθοκυανίνες δίνουν το κόκκινο χρώμα στον καρπό. Λόγω αυτών των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων το ρόδι διαθέτει υψηλή διατροφική αξία. 

Ο καρπός της ροδιάς αναφέρεται ακόμη και σε πολλούς μύθους της αρχαιότητας. Ένας από αυτούς αναφέρει πως ο Άδης βλέποντας την Περσεφόνη, κόρη της Δήμητρας, εντυπωσιάστηκε και την πήρε μαζί του στον κάτω κόσμο. 

Η Δήμητρα, δυστυχισμένη με αυτή την κατάληξη, ζήτησε από τους θεούς να μεσολαβήσουν. Οι θεοί, ακούγοντας την απελπισμένη μητέρα, έστειλαν τον Ερμή για να φέρει πίσω την Περσεφόνη. Ο Άδης όμως, μαθαίνοντας τις αποφάσεις των θεών, πρόσφερε στην Περσεφόνη να φάει 7 σπόρους ροδιού, ώστε να τη δεσμεύσει να μείνει κοντά του αφού το ρόδι ήταν και σύμβολο γάμου. Μετά την επιλογή της Περσεφόνης να φάει τους σπόρους ροδιού, οι Θεοί επέβαλλαν να ζει κάποιους μήνες στον πάνω κόσμο και κάποιους μήνες στον κάτω κόσμο. Έτσι, όταν ζούσε στον πάνω κόσμο με την μητέρα της, η φύση αναγεννιόνταν, συμβολίζοντας την άνοιξη, ενώ όταν κατέβαινε στον κάτω κόσμο ερχόταν ο θάνατος της φύσης, κοινώς ο χειμώνας.